Jiṣ’ḥák Alfassi

Rebbí Jiṣ’ḥák ben Jangakób hakkohén Alfassi (1013–1103), hebr. יִצְחָק הַכֹּהֵן אַלְפַסִּי Jiṣḥāq hakkōhēn Alfassī, ofte kalla רי”ף RIF, særlig blant asjkenazím, var ein sefardisk rabbinar som er særlig kjent för verket Sefer hahalakhót, ofte rekna som det første storverket i den halakhiske litteraturen.

Biografi

Jiṣ’ḥak ben Jangakób hakkohén vart fødd i Algerie i 1013 og studerte i Kairouan i Tunisia under Nissím ben Jangakób og Ḥananél ben Husjiél, de anerkjente rabbinske autoritetane i Nord-Afrika på den tida. Han flytta seinare til Fez i Marokko til eit meir tolerant miljø. Det jødiske samfunnet i Fez tok på seg å støtte honom og familien hans slik at han kunne arbeide oförstyrra på boka Sefer hahalakhót. De grunnla ein jesjibá (eit Torá-akademi) i namnet hans òg, og mange studentar kom reisande frå heile Marokko för å studere under honom. Jiṣ’ḥak ben Jangakób hakkohén vart varande i Fez i 40 år og fullførte Sefer hahalakhót i løpet av tida si der. Etterkvart vart han kjent under namnet Alfassi, som er arabisk för ‘frå Fez’;. Tilnamnet RIF kjem frå «Rebbí Jiṣ’ḥak alFassi».

I 1088 vart han rapportert til styresmaktene av okjente grunnar. Han fór frå Fez og flykta ått Spania, der han vart utnemnt til leidar för jesjibáen i Lucena i 1089.

Jiṣ’ḥák Alfassi dødde kring 90 år gammel i 1103.

På sett og vis kan ein seie at Jiṣ’ḥák Alfassi var avslutninga på den geoniske perioden. Den siste av de babylonske geoním, Ḥai gaón, dødde da Alfassi var 25 år gammel. Alfassi sjølv vart kalla «gaón» av fleire tidlige halakhiske autoritetar. Den mest kjente av studentane hans var Jehudá halleví.

Verk

Séfer hahalakhót

Séfer hahalakhót utleider alle de klåre lovavgjerslone frå de tre Talmúd-voluma Séder Mongéd, Séder Nasjím og Séder Nezikín i tillegg til enkelttraktatane Berakhót (ein del av Séder Zerangím) og Ḥullín (ein del av Séder Kodasjím). Alfassi transkriberte de halakhiske konklusjonane frå Talmúd ordrett, utan de kringliggjande drøftingane, og han utelet òg alt aggadisk materiale. Dette verket vart spreidd i avskrifter före tida ått Rashi og andre kommentatorar og førte med seg ei djuptgripande endring i studiepraksisen til samtidige og seinare jødar: Med Séfer hahalakhót vart det elles svært tunglesne Talmúd bablí gjort tilgjengelig för vanlige folk. Boka Séfer hahalakhót vart snart kjent under tilnamnet «Talmúd katán» (‘litle-Talmúd’). Ho blir òg kalla «Hilkhót RIF», eller ‘RIF sine halakhót’.

Pekarar

• Alfasi, jewishencyclopedia.com
• Alfasi jewishgates.com

This article is based entirely or in part on the article “Isaac Alfasi” from the English Wikipedia. It may be copied, distributed and/or modified according to the conditions of the GNU Free Documentation License.