Skilnad mellom versjonar av «Grå trøndersau»

Frå Alnakka.net
s (Utbyting av tekst - «{{er}}» til «er»)
s (Utbyting av tekst - «{{bokm.}}» til «{{bokmål}}»)
 
(20 mellomliggjande versjonar av 2 brukarar er ikkje viste)
Line 1: Line 1:
<onlyinclude>{{thumb|C09369 troendersau - Valsoeya.jpg|Grå trøndersau på [[Valsøya]] i [[Halsa kommune]] på [[Nordmør]].|Olve Utne}}
<onlyinclude>{{thumb|C09369 troendersau - Valsoeya.jpg|Grå trøndersau på [[Valsøya]] i [[Halsa kommune]] på [[Nordmør]].|Olve Utne}}
'''[[Grå trøndersau]]''' ({{nyn.}}/{{bokm.}}), {{nån}} gonger berre kall{{ad}} ''trøndersau'' eller ''grå trønder'', er ein [[sau]]rase {{utav}} «crossbreed»-type med halvlang [[spæl]] (hale). Ull{{æ}} er grå, og sau{{ene}} har ein kjennspak kvit flekk under aug{{one}}. Den varme ull{{æ}} ligg til grunn för kallenamnet '''{{sjy}}vottsau''' fleire plassar i [[Trøndelag]]. Trøndersauen blir rekn{{ad}} å {{vara}} ein blandingsrase {{utav}} den utdødde [[tautersau]]en og [[gammelnorsk sau]]. Tautersauen var i sin tur basert på importerte dyr frå [[England]] på [[1700-talet]] &mdash; trulig [[ryeland]]. </onlyinclude>
'''[[Grå trøndersau]]''' ({{nynorsk}}/{{bokmål}}), {{nån}} gonger berre kalla ''trøndersau'' eller ''grå trønder'', er ein [[sau]]rase av «crossbreed»-type med halvlang [[spæl]] (hale). Ulla er grå, og sauene har ein kjennspak kvit flekk under augone. Den varme ulla ligg til grunn for kallenamnet '''{{sjy}}vottsau''' fleire plassar i [[Trøndelag]]. Trøndersauen blir rekna å vara ein blandingsrase av den utdødde [[tautersau]]en og [[gammelnorsk sau]]. Tautersauen var i sin tur basert på importerte dyr frå [[England]] på [[1700-talet]] &mdash; truleg [[ryeland]]. </onlyinclude>


[[image:C09373 troendersau - Valsoeya.jpg|thumb|300px|To trøndersaulam på Valsøya. {{byline|Olve Utne}}]]
[[image:C09373 troendersau - Valsoeya.jpg|thumb|300px|To trøndersaulam på Valsøya. {{byline|Olve Utne}}]]
[[image:Norway - Tautra, Trondelag.png|thumb|300px|Øy{{æ}} [[Tautra]], der [[tautersau]]en kom frå, er markert i raudt.]]
[[image:Norway - Tautra, Trondelag.png|thumb|300px|Øya [[Tautra]], der [[tautersau]]en kom frå, er markert i raudt.]]
[[image:Ryeland lamb.JPG|thumb|300px|Eit [[Ryeland]]-lam i [[Shropshire]] i [[England]]. Ryeland-sau{{ene}} er trulig eitt {{utav}} hovudopphav{{æ}} til trøndersauen. {{byline|Richard Webb}}]]
[[image:Ryeland lamb.JPG|thumb|300px|Eit [[Ryeland]]-lam i [[Shropshire]] i [[England]]. Ryeland-sauene er truleg eitt av hovudopphava til trøndersauen. {{byline|Richard Webb}}]]
Kring 1900 veit {{vi}} at det fanst grå trøndersau fleire plassar kring Frosta og Stjørdalen. [[Nord-Trøndelag landbruksselskap]] opprett{{ade}} alsstasjon i [[1950-år{{æ}}]] för å bevara ras{{in}}. I 1992 vart ei besetning berg{{ad}} frå slakting i Telemark, og {{den her}} besetning{{jæ}} har fungert som bevaringsbesetning på garden til Ole-Hans Lien i Tessungdalen i Tinn Austbygd sidan den tid. Elles har det {{vortit}} {{funnit}} ei större besetning på [[Smøla kommune|Smøla]] på [[Nordmør]] og ymse mindre besetningar i Trøndelag. Kring 2010 finst det {{nån}} få hundre alsdyr. Sidan [[2007]] har [[Øya videregående skole]] på [[Kvål]] i [[Melhus kommune]] {{vorit}} vert för ei bevaringsbesetning {{utav}} grå trøndersau.<ref>[http://www.skogoglandskap.no/nyheter/2007/1171551819.97 «Ny besetning for bevaring av trøndersau»] på Skogoglandskap.no, publ. 16.02.2007.</ref>
Kring 1900 veit vi at det fanst grå trøndersau fleire plassar kring Frosta og Stjørdalen. [[Nord-Trøndelag landbruksselskap]] oppretta alsstasjon i [[1950-åra]] for å bevara rasen. I 1992 vart ei besetning berga frå slakting i Telemark, og denne besetninga har fungert som bevaringsbesetning på garden til Ole-Hans Lien i Tessungdalen i Tinn Austbygd sidan den tid. Elles har det vorte funne ei större besetning på [[Smøla kommune|Smøla]] på [[Nordmør]] og ymse mindre besetningar i Trøndelag. Kring 2010 finst det {{nån}} få hundre alsdyr. Sidan [[2007]] har [[Øya videregående skole]] på [[Kvål]] i [[Melhus kommune]] vore vert for ei bevaringsbesetning av grå trøndersau.<ref>[http://www.skogoglandskap.no/nyheter/2007/1171551819.97 «Ny besetning for bevaring av trøndersau»] på Skogoglandskap.no, publ. 16.02.2007.</ref>


== Rasetrekk ==
== Rasetrekk ==
Vaksne bekrar veg 60&ndash;90&nbsp;{{kg}}, og sau{{ene}} veg 50&ndash;80&nbsp;{{kg}}.
Vaksne bekrar veg 60&ndash;90&nbsp;{{kg}}, og sauene veg 50&ndash;80&nbsp;{{kg}}.


== Fotnotar ==
== Fotnotar ==
{{reflist}}
{{reflist}}


== Kjeld{{or}} ==
== Kjeldor ==
* Holtet, Mona: [http://www.storlykkja.net/31717776 «Grå trøndersau»] på Storlykkja.net
* Holtet, Mona: [http://www.storlykkja.net/31717776 «Grå trøndersau»] på Storlykkja.net


== Pek{{arar}} ==
== Pekarar ==


=== Raselag og alsgardar ===
=== Raselag og alsgardar ===
* [http://www.trondersau.no/ '''Raselaget for Grå Trøndersau'''] (stift{{at}} 18. oktober 2008)
* [http://www.trondersau.no/ '''Raselaget for Grå Trøndersau'''] (stifta 18. oktober 2008)
* [http://www.storlykkja.net/ '''Storlykkja gård'''] ved [[Støren]] i [[Midtre Gauldal kommune]]
* [http://www.storlykkja.net/ '''Storlykkja gård'''] ved [[Støren]] i [[Midtre Gauldal kommune]]
* [http://www.oya.vgs.no/garden/husdyr '''Øya vgs'''] på [[Kvål]] i [[Melhus kommune]]
* [http://www.oya.vgs.no/garden/husdyr '''Øya vgs'''] på [[Kvål]] i [[Melhus kommune]]
* [http://www.stallgryta.com/18344493 '''Stall Gryta'''] i [[Naustdal kommune]] i [[Sunnfjord]]
* [http://www.stallgryta.com/18344493 '''Stall Gryta'''] i [[Naustdal kommune]] i [[Sunnfjord]]


=== Andre pek{{arar}} ===
=== Andre pekarar ===
* Solbakken, Stine: [http://www.ta.no/nyheter/article2772687.ece «Sauebonden tjener 52 kroner i timen»] på Ta.no, publ. 15.05.2007
* Solbakken, Stine: [http://www.ta.no/nyheter/article2772687.ece «Sauebonden tjener 52 kroner i timen»] på Ta.no, publ. 15.05.2007



Siste versjonen frå 7. mai 2020 kl. 02:11

Grå trøndersau på Valsøya i Halsa kommuneNordmør.
Foto:Olve Utne

Grå trøndersau (nyn./bm.), nån gonger berre kalla trøndersau eller grå trønder, er ein saurase av «crossbreed»-type med halvlang spæl (hale). Ulla er grå, og sauene har ein kjennspak kvit flekk under augone. Den varme ulla ligg til grunn for kallenamnet sjøvottsau fleire plassar i Trøndelag. Trøndersauen blir rekna å vara ein blandingsrase av den utdødde tautersauen og gammelnorsk sau. Tautersauen var i sin tur basert på importerte dyr frå England1700-talet — truleg ryeland.

To trøndersaulam på Valsøya.
Foto: Olve Utne
Øya Tautra, der tautersauen kom frå, er markert i raudt.
Eit Ryeland-lam i Shropshire i England. Ryeland-sauene er truleg eitt av hovudopphava til trøndersauen.
Foto: Richard Webb

Kring 1900 veit vi at det fanst grå trøndersau fleire plassar kring Frosta og Stjørdalen. Nord-Trøndelag landbruksselskap oppretta alsstasjon i 1950-åra for å bevara rasen. I 1992 vart ei besetning berga frå slakting i Telemark, og denne besetninga har fungert som bevaringsbesetning på garden til Ole-Hans Lien i Tessungdalen i Tinn Austbygd sidan den tid. Elles har det vorte funne ei större besetning på SmølaNordmør og ymse mindre besetningar i Trøndelag. Kring 2010 finst det nån få hundre alsdyr. Sidan 2007 har Øya videregående skoleKvål i Melhus kommune vore vert for ei bevaringsbesetning av grå trøndersau.[1]

Rasetrekk

Vaksne bekrar veg 60–90 kg, og sauene veg 50–80 kg.

Fotnotar

  1. «Ny besetning for bevaring av trøndersau» på Skogoglandskap.no, publ. 16.02.2007.

Kjeldor

Pekarar

Raselag og alsgardar

Andre pekarar