Skilnad mellom versjonar av «Grå trøndersau»
s (Utbyting av tekst - «{{vara}}» til «vara») |
s (Utbyting av tekst - «{{nyn.}}» til «{{nynorsk}}») |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|C09369 troendersau - Valsoeya.jpg|Grå trøndersau på [[Valsøya]] i [[Halsa kommune]] på [[Nordmør]].|Olve Utne}} | <onlyinclude>{{thumb|C09369 troendersau - Valsoeya.jpg|Grå trøndersau på [[Valsøya]] i [[Halsa kommune]] på [[Nordmør]].|Olve Utne}} | ||
'''[[Grå trøndersau]]''' ({{ | '''[[Grå trøndersau]]''' ({{nynorsk}}/{{bokm.}}), {{nån}} gonger berre kalla ''trøndersau'' eller ''grå trønder'', er ein [[sau]]rase av «crossbreed»-type med halvlang [[spæl]] (hale). Ulla er grå, og sauene har ein kjennspak kvit flekk under augone. Den varme ulla ligg til grunn for kallenamnet '''{{sjy}}vottsau''' fleire plassar i [[Trøndelag]]. Trøndersauen blir rekna å vara ein blandingsrase av den utdødde [[tautersau]]en og [[gammelnorsk sau]]. Tautersauen var i sin tur basert på importerte dyr frå [[England]] på [[1700-talet]] — truleg [[ryeland]]. </onlyinclude> | ||
[[image:C09373 troendersau - Valsoeya.jpg|thumb|300px|To trøndersaulam på Valsøya. {{byline|Olve Utne}}]] | [[image:C09373 troendersau - Valsoeya.jpg|thumb|300px|To trøndersaulam på Valsøya. {{byline|Olve Utne}}]] | ||
Versjonen frå 6. mai 2020 kl. 12:37
Grå trøndersau (nyn./bm.), nån gonger berre kalla trøndersau eller grå trønder, er ein saurase av «crossbreed»-type med halvlang spæl (hale). Ulla er grå, og sauene har ein kjennspak kvit flekk under augone. Den varme ulla ligg til grunn for kallenamnet sjøvottsau fleire plassar i Trøndelag. Trøndersauen blir rekna å vara ein blandingsrase av den utdødde tautersauen og gammelnorsk sau. Tautersauen var i sin tur basert på importerte dyr frå England på 1700-talet — truleg ryeland.
Kring 1900 veit vi at det fanst grå trøndersau fleire plassar kring Frosta og Stjørdalen. Nord-Trøndelag landbruksselskap oppretta alsstasjon i 1950-åra for å bevara rasen. I 1992 vart ei besetning berga frå slakting i Telemark, og denne besetninga har fungert som bevaringsbesetning på garden til Ole-Hans Lien i Tessungdalen i Tinn Austbygd sidan den tid. Elles har det vorte Mal:Funnit ei större besetning på Smøla på Nordmør og ymse mindre besetningar i Trøndelag. Kring 2010 finst det nån få hundre alsdyr. Sidan 2007 har Øya videregående skole på Kvål i Melhus kommune vore vert for ei bevaringsbesetning av grå trøndersau.[1]
Rasetrekk
Vaksne bekrar veg 60–90 kg, og sauene veg 50–80 kg.
Fotnotar
- ↑ «Ny besetning for bevaring av trøndersau» på Skogoglandskap.no, publ. 16.02.2007.
Kjeldor
- Holtet, Mona: «Grå trøndersau» på Storlykkja.net
Pekarar
Raselag og alsgardar
- Raselaget for Grå Trøndersau (stifta 18. oktober 2008)
- Storlykkja gård ved Støren i Midtre Gauldal kommune
- Øya vgs på Kvål i Melhus kommune
- Stall Gryta i Naustdal kommune i Sunnfjord
Andre pekarar
- Solbakken, Stine: «Sauebonden tjener 52 kroner i timen» på Ta.no, publ. 15.05.2007
