Skilnad mellom versjonar av «Gaupe»
Frå Alnakka.net
s (Utbyting av tekst - «{{utav}}» til «av») |
s (Utbyting av tekst - «{{lat.}}» til «{{latin}}») |
||
(7 mellomliggjande versjonar av 2 brukarar er ikkje viste) | |||
Line 15: | Line 15: | ||
| klassifisert av = L | | klassifisert av = L | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude><includeonly>{{thumb| | <onlyinclude><includeonly>{{thumb|C35443 Lynx lynx.jpg|Gaupe i [[Namsskogan Familiepark]].|Olve Utne}}</includeonly> | ||
Ei '''[[gaupe]]''' ({{ | Ei '''[[gaupe]]''' ({{latin}} Lynx; {{nynorsk}}/{{bokmål}} ''gaupe'', {{nynorsk}} ''gaupa'', {{svensk}} ''göpa'') eller ei '''lo''' ({{svensk}} ''lo'', ''lokatt'', ''lodjur''; {{dansk}} ''los'', ''losse'' el. ''luks''), er eit [[kattedyr]] av slekta Lynx. I [[Eurasia]] finst de to artane [[Gaupe#Vanlig gaupe|'''vanleg gaupe''']] (''Lynx lynx'') og [[Gaupe#Pantergaupe|'''pantergaupe''']] (''Lynx pardinus''); og i [[Nord-Amerika]] finst de to artane [[Gaupe#Kanadisk gaupe|'''kanadisk gaupe''']] (''Lynx canadensis'') og [[Gaupe#Raudgaupe|'''raudgaupe''']] (''Lynx rufus''). Gaupor jaktar typisk sett på småvilt som [[haradyr]], [[gnagarar]], [[sau]]er, [[geit]]er, [[rev]]ar, [[fugl]]ar og [[fisk]], men småe til mellomstore [[hjortedyr]] hører òg med til de mulige byttedyra for de större gaupeslaga. </onlyinclude> | ||
== Namn == | == Namn == | ||
Line 25: | Line 25: | ||
== Artar == | == Artar == | ||
=== Vanlig gaupe === | === Vanlig gaupe === | ||
[[Image:Eurasian Lynx area.png|thumb|300px|Utbredelseskart | [[Image:Eurasian Lynx area.png|thumb|300px|Utbredelseskart for vanleg gaupe (IUCN/Chermundy)]]<br clear="all"/> | ||
=== Pantergaupe === | === Pantergaupe === |
Siste versjonen frå 10. mai 2020 kl. 16:38
- “Lynx” blir omdirigert hit. for nettlesaren Lynx, sjå Lynx (program).
«Gaupe» i ordlista | |
|
Gaupe | ||
Gaupe i Namsskogan Familiepark. Olve Utne (2019)
| ||
Systematikk | ||
Rike: | Animalia | |
Rekkje: | Chordata | |
Klasse: | Mammalia | |
Orden: | Carnivora | |
Familie: | Felidae | |
Slekt: | Lynx | |
Art: | L. lynx, L. pardinus, L. canadensis, L. rufus | |
Vitskaplig namn | ||
Lynx spp. |
Ei gaupe (lat. Lynx; nyn./bm. gaupe, nyn. gaupa, sv. göpa) eller ei lo (sv. lo, lokatt, lodjur; da. los, losse el. luks), er eit kattedyr av slekta Lynx. I Eurasia finst de to artane vanleg gaupe (Lynx lynx) og pantergaupe (Lynx pardinus); og i Nord-Amerika finst de to artane kanadisk gaupe (Lynx canadensis) og raudgaupe (Lynx rufus). Gaupor jaktar typisk sett på småvilt som haradyr, gnagarar, sauer, geiter, revar, fuglar og fisk, men småe til mellomstore hjortedyr hører òg med til de mulige byttedyra for de större gaupeslaga.
Namn
Samiske språk
På lulesamisk heiter gaupa albas (albbas-) eller råhtem (skogssam., sørl. Jokkmokk[1]). I sørsamisk finst variantane råate og råeteme (-ie-).
Artar
Vanlig gaupe
Pantergaupe
Kanadisk gaupe
Raudgaupe
Fotnotar
- ↑ “i bl.a. Udtja skogssameby i södra Jokkmokk” (Korhonen, Olavi: Báhkogirjje julevsámes dárruj dáros julevsábmáj = Lulesamisk svensk svensk lulesamisk ordbok. Jokkmokk : Sámij åhdadusguovdásj, 2005.)