Fag:Religion og livssyn

Frå Alnakka.net
Versjonen frå 6. april 2020 kl. 21:04 av Olve Utne (diskusjon | bidrag)
(skil) ← Eldre versjon | Siste versjonen (skil) | Nyare versjon → (skil)
Den utskrivbare versjonen er ikkje lenger støtta eller kan ha rendring-feil. Oppdater eventuelle bokmerke i nettlesaren din og bruk den vanlege utskriftsfunksjon til nettlesaren i staden.

estetiske fag • matematikk/naturfag • samfunnsfag • religion/livssyn • språk/litteratur

engelsk • hebraisk • kroppsøvingmat og helse • matematikkmusikknaturfag • norsk • spansk • tysk

Religion og livssyn

Artiklar

Yad IMG 1135.jpg
Ein puntero (sp./jød.sp., ‘pekar, pekstokk’; pl. punteros), òg skreve ponteiro (pt.; pl. ponteiros), eller ein jad (pl. jadím; frå hebr. יד, ‘hand’) er ein pekstokk som tradisjonelt blir bruka til å følgje teksten med når ein les frå Toráen. Punteroen blir bruka for å unngå å røre sjølve pergamentet i seferen, ettersom det ikkje absorberer blekk, slik at bokstavane lett blir øydelagt ved fingerkontakt. Punteroen kan vara laga av sølv (vanlegast), ten, tre eller andre materialar og er oftast forma som ei meir eller mindre realistisk hand (arm) med ein pekande pekfinger.   Les meir …
David Woolf Marks (18111909) var den første åndelige ledaren for West London Synagogue of British Jews og blir rekna som «far ått den engelske reformjødedommen». David Woolf Marks vart fødd den 22. november 1811 i London. Han utdana seg ved Jews’ Free School i London. Han fungerte som pupil-teacher (lærarpraktikant) ved Solomon’s boarding-school i Hammersmith i fem år, og etter detta vart han assisterande lesar ved St. Alban’s Synagogue. Han sa opp den sistnemnte stillinga for å reise til Liverpool som assisterande lesar og sekretær. I Liverpool kom reformlegninga hans til uttrykk ved at han nekta å lesa frå Toráen på andre dagen av sjelósj regalím.   Les meir …
Gershom Mendes Seixas.jpg
Gershom Mendes Seixas (d. 2. juli 1816) var ein amerikansk-sefardisk ḥazzán som tjente ved Shearith Israel-synagogen i New York City (176876 og 17841816) og i Mikveh Israel-synagogen i Philadelphia (6. juni 1780 til pesaḥ 1784). Ḥazzán Seixas hadde lite formell utdaning, men han hadde god kjennskap til den sefardiske musikktradisjonen, var ein flink organisator, hadde veldig godt lag med menneske og dreiv omfattande sjølvstudium for å rette opp for den manglande akademiske bakgrunnen sin.   Les meir …
Marcus Melchior (18971969) var ein rabbinar frå København som blant anna er kjent som fungerande overrabbinar i Danmark under berginga av dei danske jødane i 1943. Marcus Melchior kom frå ein framtredande jødisk familie i Danmark. Etter nån få år som rabbinar i Tyskland, vart han rabbinar for Det mosaiske Troessamfund i København i 1934.   Les meir …
Sherwin Wine (19282007) var ein rabbinar som først og fremst var kjent som grunnleggaren av the Society for Humanistic Judaism. Sherwin T. Wine vart fødd den 25. januar 1928. Han studerte ved University of Michigan og ved det reformjødiske Hebrew Union College, der han vart ordinert som rabbinar. Han grunnla Birmingham Temple — den første humanistisk-jødiske menigheita — i Detroit i 1963.   Les meir …
Rabbinar Ira Eisenstein (19102004) grunnla, i lag med Mordecai Kaplan, den rekonstruksjonistiske jødedommen i løpet av tida frå 1920-åra til 1940-åra. Under denne første tida var rekonstruksjonistisk jødedom ei radikal fløy innaför amerikansk konservativ (masorti) jødedom, men vart seinare formelt utskilt som ei sjølvstendig retning av jødedommen i og med opprettinga av the Reconstructionist Rabbinical College i 1968. Ira Eisenstein var fødd og oppvaksen i New York. Han tok Bachelor-graden og seinare òg ein doktorgrad ved Columbia University. I 1931 fikk han rabbinsk ordinasjon frå Jewish Theological Seminary. Blant lærarane hans der var rabbinar Mordecai Kaplan.   Les meir …
Golden temple.jpg
Sikhismen er ei religiøs lære som vart grunnlagt av gurū Nānak Dēv sist på 1400-talet. Læra har geografisk opphav i Pandjāb i grenseområda mellom India og Pakistan. Sikhismen er ein synkretistisk religion med røter i islām og hinduisme, men sikhane sjølve ser på han som ein heilt ny religion. Etter gurū Nānak Dēv vidareutviklade de ni etterfølgjarane hans religionen til den forma han har i dag. Sjølve ordet «sikh» er pandjābī og betyder ‘elev’.   Les meir …
Stewart-Gurdwara.jpg
Ein gurduārā (pandjābī ਗੁਰਦੁਆਰਾ [gurduārā]) eller gurdvārā (pandjābī ਗੁਰਦਵਾਰਾ [gurdvārā], frå «gurū» (‘lærar’) og «duārā» (‘(ei) dør’)) er eit tempel for sikhar. Gurduārāer inneheld først og fremst den helige boka Gurū Granth Sāhib. Den mest berømte gurduārāen er Harmandir Sāhib, mest kjent som «Det gylne tempelet», i Amritsar i Pandjāb i India. Folk frå alle religiøse bakgrunnar er velkomne i gurduārāene så lenge dei tek av seg skorne og dekkjer haudet före dei går inn i dei heligare delene av gurduārāen. Folk som nettopp har røykt eller drukke alkohol kan bli nekta å komma inn.   Les meir …
Mosjé ben Maimón (30. mars 113513. desember 1204), hebr. משֶׁה בֶּן מַיימוֹן [mō'še ben maj'mōn], j.-arab. מוסא אבן מימון ['mūsa ibn may'mūn], gr./lat. Moses Maimonides), mest kjent som Maimonides, var ein dokter, rabbinar og filosof som er særleg kjent for det halakhiske verket Misjné Torá og den filosofiske boka Dalālat al-ha’irīn (meir kjent som Moré nebukhím eller De rådvilles lærar) — ei bok som søkjer å harmonisere jødedommen med vitskap og aristotelisk filosofi. Mosjé ben Maimón vart fødd den 30. mars 1135 i Córdoba i Spania, som på den tida var under muslimsk styre, og studerte Torá under far sin, Maimón, og rebbí Joséf ibn Migásj. Familien flykta til Marokko etter at Córdoba fall og vart innteken av almohadane. I Marokko tok han til seg det meste av den sekulære lærdommen sin da han studerte ved universitetet i Fez. I tida han var der skreiv han det kjente kommentarverket sitt til Misjná.   Les meir …
Karl herschel.jpg
Karl Herschel (1821/221891), òg kjent som Kiewe Herschel, var ein bukovinskfødd norsk jøde som blant anna er kjent for å ha skreve boka Nyt Lys. De fem Mosebøger og for ordskiftet sitt med Bjørnstjerne Bjørnson. Karl Herschel vart fødd i 1821 eller 1822 i Czernowitz (no Cernăuţi i Romania) i Bukowina i det davarande Austerrike-Ungarn. Kring 1852 gifta han seg med Anna Kaufmann frå Brody i Galicja, og dei flytta snart etter til Göteborg.   Les meir …
Herman Fischer (f. 1. januar 1893 i Litauen; d. 2. januar 1943 i Auschwitz) var ein förretningsmann og cellist i Kristiansund. Han dreiv förretninga Beklædningsmagasinet Fix og var cellist i Kristiansund Symfoniorkester og ledar av orkesteret.   Les meir …
Dia7275 Ali Akbar Khan r.jpg
Ustād Ali Akbar Khan (bengali আলী আকবর খাঁ, f. 14. april 1922, d. 18. juni 2009), ofte kalla Khansahib, var ein musikar i Maihar-gharānāen av hindustani klassisk musikk som først og fremst var kjent som ein virtuos sarōdspelar. Ustād Ali Akbar Khan spela ein avgjerande rolle i arbeidet for å gjera indisk klassisk musikk populær i Vesten, både som utøvar (ofte i lag med Ravi Shankar) og som lærar. Han grunnla ein musikkskule i Kolkata i 1956, og i 1967 sette han i gang Ali Akbar College of Music, som no har San Rafael i California som hovudsete og ei avdeling i Basel i Sveits. I tillegg til arbeidet sitt som utøvar og komponist innafor det tradisjonelle rāga-systemet er Ali Akbar Khan kjent som filmmusikk-komponist.   Les meir …
Bahá'u'lláh (f. 12. november 1817; d. 29. mai 1892) var grunnleggaren av bahá'ítrua. Det opprinnelege namnet hans var Mirza Husayn-Ali Núri, men han tok det arabiske namnet Bahá'u'lláh som betyder ‘Guds herlegheit’. I bahá'ítrua blir Bahá'u'lláh rekna for å vara Guds bodberar for menneska i dag. Mirza Husayn-Ali Núri var fødd i Tehrān (Teheran) i Iran. Han var ein tilhengar av Báben, som grunnla religionen babisme. Ei av læresetningane i religionen var at «han som Gud skal vise fram» skal foreine alle menneske og religionar. I 1863 i Bagdad openberra Bahá'u'lláh seg som den utvelte, som babismen, og etter hans syn alle andre tidlegare religionar, hadde lova. Han skreiv brev til kongar og presidentar og formana dem om å legge bort konfliktar og oeinigheit og minske skattebyrda for dei fattige. Han bad dem komma ihop til ein stor konferanse for å legge grunnlaget for «den største freden».   Les meir …

Populære sidor

  1. Sefer Debarím (vist g.)
  2. Sefer Sjemót (vist g.)
  3. Sefer Vajjikrá (vist g.)
  4. Sefer Bammidbár (vist g.)
  5. Sefer Beresjít (vist g.)
  6. Arroz con leche (vist g.)
  7. Kornbroit (vist g.)
  8. Bene Israel (vist g.)
  9. Det gamle testamentet (vist g.)
  10. Khboz (vist g.)
  11. Benjamin Duque (vist g.)
  12. Tsimmes (vist g.)
  13. Adón hasseliḥót (vist g.)
  14. Ketubím (vist g.)
  15. Deborá hannebiá (vist g.)
  16. Flory Jagoda: «Ocho candelicas» (vist g.)
  17. Løype (vist g.)
  18. Kohén (vist g.)
  19. Nebiím (vist g.)
  20. Gefillte fish (vist g.)
  21. Massékhet Soferím (vist g.)
  22. Musáf (vist g.)
  23. Har Sinái (vist g.)
  24. Dolmas de col (vist g.)
  25. SikhiWiki (vist g.)
  26. Kishkes (vist g.)
  27. Mirjám hannebiá (vist g.)
  28. Emunót vedengót (vist g.)
  29. Borsht (vist g.)
  30. Goldene jouch (vist g.)
  31. Spekesild (vist g.)
  32. Jiddisch (vist g.)
  33. Valnesfjord kirkje (vist g.)
  34. Medrásj (vist g.)
  35. Sjeheḥejánu (vist g.)
  36. Estér hammalká (vist g.)
  37. Massékhet (vist g.)
  38. Matse-brei (vist g.)
  39. Matføreskrifter for jom tób (vist g.)
  40. Sjalíaḥ ṣibbúr (vist g.)
  41. Eiriksmess (vist g.)
  42. Pittá (vist g.)
  43. KJA B’nai Israel (vist g.)
  44. Rödelheim (vist g.)
  45. Ngarbít (vist g.)
  46. Jødearabisk (vist g.)
  47. Minḥá (vist g.)
  48. Az jasjír Mosjé (vist g.)
  49. Misjné Torá (vist g.)
  50. Sjoḥét (vist g.)
  51. Tikkún ngolám (vist g.)
  52. Las estrellas de los cielos (vist g.)
  53. Purím katán (vist g.)
  54. Haftará (vist g.)
  55. Léderer Dezső (vist g.)
  56. Indiske jødar (vist g.)
  57. La Despedida (vist g.)
  58. Jiṣ’ḥák Nissím (vist g.)
  59. Jødestjerne (vist g.)
  60. Pålsmess (vist g.)
  61. Sefardisk hebraisk (vist g.)
  62. Synagogen i Østre Elvebakke i Kristiania (vist g.)
  63. Kugl (vist g.)
  64. Synagogen i Osterhausgaden i Kristiania (vist g.)
  65. Geir Winje: Synagogen (vist g.)
  66. Tengamím (vist g.)
  67. Kazájit (vist g.)
  68. Dei høge helgedagane (vist g.)
  69. Meldado (vist g.)
  70. Asjkenazisk jødedom (vist g.)
  71. Synagogen i Calmeyergaten i Kristiania (vist g.)
  72. Jiddisch musikk (vist g.)
  73. Ḥazzán (vist g.)
  74. Rimmón (vist g.)
  75. Rosinvin (vist g.)
  76. Jehudá halleví (vist g.)
  77. Hazeremos una merenda (vist g.)
  78. Massékhet Sukká (vist g.)
  79. Shaul Wilhelm (vist g.)
  80. Ḥajjim Volozhin (vist g.)
  81. Esnogas i Hamborg og Slesvig-Holsten (vist g.)
  82. Mina de maṣṣá (vist g.)
  83. Nengilá (vist g.)
  84. Sjangatnéz (vist g.)
  85. Ṣedaká (vist g.)
  86. Bergen Singh Sabha Gurdwara (vist g.)
  87. Adió querida (vist g.)
  88. Ngamidá (vist g.)
  89. Codrero al horno (vist g.)
  90. Meḥiṣṣá (vist g.)
  91. Una noche al lunar (vist g.)
  92. Sārandā (vist g.)
  93. Halakhá (vist g.)
  94. Kitnijjót (vist g.)
  95. Aron Beer (vist g.)
  96. Siddhārtha Gautama (vist g.)
  97. Jangakób (vist g.)
  98. Challe (vist g.)
  99. Lynn Feinberg (vist g.)
  100. Bené Menasjé (vist g.)