Emne:Vestlandet

Vestlandet

Artiklar Israel Gottlieb Wernicke (1755-1836) var ein musikar, komponist og musikklærar frå Bergen som blant anna skreiv oratoria Ramdeo Rhator (eit indisk susjett) og Furius Camillus. Israel Gottlieb Wernicke vart fødd den 2. februar 1755 i Bergen som son ått den tyskfødde Johan Gottlieb Wernicke (d. 1775), organist ved Domkirkja i Bergen, og kona Justina, f. Rhode, ho òg av tysk slekt frå Rostock. Han vart dimittert frå Bergens Kathedralskole i 1771. Etter det reiste han til København og vart ein svært flink student, men musikken vart tidleg det viktigaste for honom.   Les meir … Ole Bornemann Bull (f. 5. februar 1810 i Bergen; d. 17. august 1880) var ein verdskjent fiolinist og komponist i romantikken. Gjenom ei otilslørt interesse for norsk folkemusikk spela han ein sentral rolle da eit eige norsk kulturbilde skulle byggjast opp i tida etter unionsopplöysninga frå Danmark. Ole Bull var fødd på Svaneapoteket i Bergen, der far hans var apotekar. Familien hadde òg ein eigedom på Valestrandsfossen på Osterøya. Her var Ole Bull fast kvar sommar frå han var liten gut, og det var her han vart interessert i norsk folkemusikk. Alt som tiåring var Bull ein framståande fiolinist. I tjueårsalderen vart han rekna som ein av dei store europeiske virtuosane, og da han var i 30-åra gjorde han det stort som artist i Nord-Amerika, der han bruka å halde til om vintrane.   Les meir … Sunnmørsbåt er fellesnemninga for den gamle bruksbåten på Sunnmør og tildels Romsdal. Som havbåt var han i bruk fram til kring 1880. Mindre båtar vart bygd inn på 1900-talet. Sunnmørsbåtane er klinkbygd og har både årar og segl. Dei er særleg kjennetekna av skroget, som er snidbetna, og lårseglet. Dei eldste fysiske spora etter sunnmørsbåten har vore å finne på gamle hus – på naust, lødor og andre uthus. Båtmaterialane har vorte bruka på nytt etter at båten ikkje lenger kunne brukast på sjøen. Rekonstruksjon og oppmåling av båtdeler viser lite endring i byggjemåte og skrogform fram mot dei siste båtane som vart bygd. Båtbord og innved frå gamle hus har vorte bruka til å byggje oppatt båtar.   Les meir … Karl Herschel (1821/22–1891), òg kjent som Kiewe Herschel, var ein bukovinskfødd norsk jøde som blant anna er kjent for å ha skreve boka Nyt Lys. De fem Mosebøger og for ordskiftet sitt med Bjørnstjerne Bjørnson. Karl Herschel vart fødd i 1821 eller 1822 i Czernowitz (no Cernăuţi i Romania) i Bukowina i det davarande Austerrike-Ungarn. Kring 1852 gifta han seg med Anna Kaufmann frå Brody i Galicja, og dei flytta snart etter til Göteborg.   Les meir … Moritz Rabinowitz (1887–1942) var ein asjkenazisk samfunnsengasjert handelsmann og gründer som var fødd i Polen, men som budde i Haugesund frå 1911 til han vart arrestert av nazistane i 1940 og seinare deportert til Sachsenhausen, der han dødde den 27. januar 1942. Moritz Rabinowitz vart fødd den 20. september 1887 i landsbyen Rajgrod i Polen. Han kom til Bergen i 1909 og til Haugesund i 1911. Han gifta seg med Johanne Goldberg (1889–1939), som var dotter ått Oberkantor Salomon Goldberg i Berlin, kjent for bygginga av synagogen «Friedenstempel» Halensee der. Ei dotter, Edith, gift Reichwald, vart fødd i 1918. I Haugesund opna han ein liten klesbutikk. Idéen hans var å gje bønder, fiskarar og arbeidarar stilfull mote for ein rimeleg penge.   Les meir … Johan Austbø (fødd 23. oktober 1879 i Lavik i Høyanger kommune i Ytre Sogn, død 22. desember, 1945 på Hokksund i Øvre Eiker kommune) var lærar, dansar, diktar, komponist, songar og målmann. Han vart utdana ved lærarseminaret på Elverum, var tilsett som lærar i Frønningen og Fresvik, og flytta seinare til Lepsøy i Os i Hordaland, före han etablerte seg i Skotselv i Buskerud fylke. Der var han lærar ved Hæreskolen og Skotselv skole i fleire tiår. Austbø spela ei sentral rolle i etableringa av Den norske folkeviseringen tidleg i 1920-åra I boka Folkedansen i 20 år 1903-1923 skildrar han ei reise til Færøyane i 1911, der ein delegasjon på 70 nordmenn reiste for å hente impulsar frå færøysk sogedans.   Les meir … Rygjasau eller rygja er ein saurase framolen i Rogaland ved kryssing av stadeigne sauer med engelske rasar (sutherland, leicester og sjeviot). Rygjasauen er ein velbygd sau og ulla er mesta heilt fri for marghår. Rygjasauen er no utbreidd over store deler av landet. 13 % av dyra i Sauekontrollen er rygja. Utgangspunktet for rygjasauen var at import av ymse saurasar som hadde vorte blanda med den lokale sauen hadde ført til ein svært oeinsarta saubestand i Rogaland. I det sterke saumiljøet i området hadde det vorte utvikla fleire lokal- og gardstypar av sau, og det vart avgjort at dei skulle satse på ein av desse typane for å ha éin rase dei kunne drive effektiv al av. Slike lønsame blandingstypar vart vist på sausjå første gongen i 1907, og i 1912 vart ein type frå Eigersunddistriktet utvelt. Arbeidet med å stabilisere typen vart igangsett, og rygjasauen vart godkjent som rase i 1924.   Les meir … Eilef A. Meland (f. 12. april 1947 i Haugesund) er ein SV-politikar og samfunnsvitar frå Rogaland fylke. Han vart satt på Stortinget som SV-representant for Rogaland i 1989–1993, og han var medlem av Finanskomitéen frå 1989 til 1997. For tida (2009) er han tilsett ved helse- og sosialfaglig fakultet ved Universitetet i Stavanger.   Les meir … Hagbarth Emmanuel Berner eller Hagbard Emanuel Berner (f. 12. september 1839 i Sunndalen; d. 24. januar 1920 i Kristiania) var ein norsk politikar og bladmann som er mest kjent for rollen sin som den første sjefsredaktøren i avisa Dagbladet (1869–79) og som første ledaren i Norsk Kvindesagsforening (1884–1885). Hagbarth Emmanuel Berner vart fødd i 1839 i Sunndalen som son ått sokneprest og avhaldspionér Ole Christian Berner (1807–1865) og Laura Nicoline Berner, f. Collin. Alt tre år seinare, i 1842, flytta familien til Sogndal, der faren hadde fått stilling som sokneprest. Hagbarth utdana seg til jurist (cand.jur. 1863). I 1865 fikk han Universitetets gullmedalje for ei avhandling om de frammunde kjeldone for Den norske grunnloven.   Les meir … Hadia Tajik (f. 18. juli 1983) er ein journalist og arbeidarpartipolitikar frå Strand kommune i Rogaland. Föreldra innvandra til Norge frå Pakistan före ho vart fødd. Ho vaks opp i Bjørheimsbygd i Strand kommune i Rogaland fylke. Utdaninga hennar inkluderer ein mastergrad i menneskerettigheiter så vel som studium i journalistikk og juss. Ho har arbeidd som journalist blant anna i Aftenposten, Dagbladet og Verdens Gang. Ho vart velt inn på Stortinget ved valet i 2009. Da ho vart utnemnt til kulturminister fredagen den 21. september 2012, vart ho med det den første norske muslimske statsråden i Norge nån gong.   Les meir …

Populære sidor Bergen Singh Sabha Gurdwara (vist g.) Per Sivle: «Den fyrste song eg høyra fekk» (vist g.) Kleppfiskbollar (vist g.) Eilef A. Meland (vist g.) Hardangerjakt (vist g.) Gammelnorsk sau (vist g.) Hadia Tajik (vist g.) Rygjasau (vist g.) Dalasau (vist g.) Kystgeit (vist g.) Marie Takvam (vist g.) Borghild Tenden (vist g.) Karl Herschel (vist g.) Andreas Haavoll (vist g.) Pinnekjøtt (vist g.) Bokbåten «Epos» (vist g.) Kristofer Janson (vist g.) Ole Bull (vist g.) Hagbarth Emmanuel Berner (vist g.) Olav H. Hauge (vist g.) Sunnmørsbåt (vist g.) Israel Gottlieb Wernicke (vist g.) Moritz Rabinowitz (vist g.) Johan Austbø (vist g.) Fartein Valen (vist g.) Geitbåt (vist g.) Romsdaling (vist g.) Zemanním for Ålesund (vist g.) Zemanním for Bergen (vist g.) Yngvar Nielsen: «Trondhjems stad og len under svensk styrelse» (vist g.)