Morris Rosenfeld: «O, ir kleine lichtelech»

Frå Alnakka.net

Ḥanukká

Ḥanukkilje med menoráform i messing.

Historie:
Makkabearane
Makkabæingkampen (O.J. Høyem)
Ḥanná & sønene
Jehudít & Holofernes
Megillàt Antijjokhós

Ordet ḥanukká

Lystenning
ḥanukkilje

Songar:
Hannerót hallálu
S: Hazeremos una merenda · Mi ze jemallél · Ocho candelicas
A: Channeke, oi channeke · Mangóz ṣur · O, ir kleine lichtelech
Isr: Mi jemallél · Sevivón

Klassisk musikk:
Händel: Judas Maccabæus

Mat:
S: bimuelos · borecas · semulepudding
A: latkes


«O, ir kleine lichtelech»
av Morris Rosenfeld (18621923)

O, ír kleine lichtelech,
ír dertseilt geshichtelech,
     maisem ón a tsól:
Ír dertseilt fun bluttikéit,
berjeshaft un muttikéit —
     vunder fun amól!

Å, de småe ljøs, de fortel historier, segner utan tal: De fortel om blodigheit, slag og modigheit — under frå den gong!

אָ, אִיר קליינע ליכֿטעלעך
איִר דערציילט געשׁיכֿטעלעך
מַעשׂים אָן אַ צאָל׃
איִר דערציילט פֿון בּלוטיקיֵיט,
בֶּריהשׁאַפֿט און מוטיקיֵיט
וואונדער פֿון אַמאָל!

Venn ich ze aich shminklendik,
kummt a chólem finklendik,
     redt an alter troim:
«Jíd, du host gekrigt a mól,
jíd, du host gezigt a mól,» —
     Gott, dós gleibt zich koim!

Når eg ser kor de skimrar kjem ein drøm funklande, fortel om ein gammel drøm: «Jøde, du kriga ein gong, jøde, du sigra ein gong,» — Gud, det er knapt til å tru!

ווען איך זע איַיך שׁמינקלענדיק,
קומט אַ חָלום פֿינקלענדיק,
רעדט אַן אַלטער טרוֹים׃
«ייִד, דו האסט געקריגט אַ מאָל,
ייִד, דו האסט געזיגט אַ מאָל,» —
גאט, דאָס גלייבּט זיך קוֹים!

«S’iz ba dír a tolk gevén,
bist a mól a folk gevén,
     host a mól regírt;
host a mól a land gehatt,
host a mól a hant gehatt!»
     Ach! vi tíf dós rírt!

«Det fanst ein gong orden med deg, du var ein gong eit folk, du regjerte òg ein gong; du hadde ein gong eit land, du hadde ein gong ei hand!» Akk! kor djupt det rører!

ס׳איס ביַי דיִר אַ טאלק געוועֵן,
בּיסט אַמאָל אַ פֿאלק געוועֵן,
האסט אַ מאָל רעגיִרט;
האסט אַ מאָל אַ לאַנד געהאַט,
האסט אַמאָל אַ האַנט געהאַט!
אַך! וויִ טיִף דאָס רִירט!

O, ír kleine lichtelech,
aiere geshichtelech
     vekkn ouf main pain;
tíf in harts bavègt es zich
un mit trérn fregt es zich:
     Vós vett itster zain?

Å, de småe ljøs, historiene dokkers vekkjer smerta mi; djupt i hjarta rører det seg og med tårar spör det seg: Kva vil hende no?

אָ, אִיר קליינע ליכֿטעלעך,
איַיערע געשׁיכֿטעלעך
וועקן אויף מיַין פּיַין;
טיִף אין האַרץ בּאַוועגט עס זיך
און מיט טרעֵרן פֿרעגט עס זיך׃
וואָס וועט איצטער זיַין?