Fag:Språk og litteratur

kunst/handverk • matematikk/naturfag • musikk/dans • praktiske fag • samfunnsfag • religion/livssyn • språk/litteratur

engelsk • hebraisk • norsk • spansk • tysk

Språk og litteratur

Artiklar Ladino er namnet på ei språkform som er bruka i ordrette omsettingar av religiøse tekster frå hebraisk og arameisk til kastiljansk (spansk) eller djudeospanjol (jødespansk). Karakteristisk for ladino er at kvart ord blir omsett direkte, og at setningsstrukturen dermed fölgjer den hebraiske eller arameiske originalen. Dessutan blir det ofte bruka lånord, eller endatil heile lånte frasar, frå hebraisk og arameisk i teksten. Verbet for sjølve omsettingsprosessen på både kastiljansk (spansk) og djudeospanjol er ladinar.   Les meir … Grace Aguilar (f. 2. juni 1816 i Hackney i England; d. 16. september 1847 i Frankfurt a.M. i Tyskland) var ein engelsk-sefardisk romanforfattar, diktar og skribent om jødisk historie og religion. Grace Aguilar vart fødd i Hackney i England av portugisarjødiske föreldre av spansk opphav. Ho var fysisk svak heilt frå barndommen og viste tidleg interesse for historie — særlig jødisk historie. Da far hennar dødde vart ho avhengig av si eiga næringsinntekt. Etter nån skodespel og dikt fikk ho utgjeve boka Spirit of Judaism i USA i 1842 — eit forsvarsskrift for trua hennar og de som bekjenner seg til den trua.   Les meir … Reverend David (de) Aaron de Sola (1796–1860) var ein portugisarjødisk rabbinar, ḥazzán og forfattar som tjente for Bevis Marks-esnogaen frå 1818 fram til han dødde i 1860. De Sola skreiv og gav ut bøker på fire språk — nederlandsk, engelsk, tysk og hebraisk. Han var kjent som «den lærde ḥazzánen» blant engelske sefardím.   Les meir … Solitreo eller soletreo (djudeospanjol, frå portugisisk soletrar eller asturiansk soletrear/solitrear, ‘(å) stava’) er lykkjeskrift-utgåva av hebraisk skrift som tradisjonelt blir bruka blant osmanske sefardím for å skrive djudeospanjol, ladino og hebraisk. Skrifta er visuelt sétt snarlik asjkenazisk lykkjeskrift, men er olik nok til at dei ikkje er innbyrdes förståelige. Skrifta var i vanleg bruk blant sefardím i Det osmanske riket, inkludert i det jødiske samfunnet i Ereṣ Jisraél (hovudsakleg tilsvarande vår tids Israel, Vestbredda og Gaza) langt opp mot våre dagar. I og med at Israel har gjenomført asjkenazisk lykkjeskrift som einaste standard, har antalet folk som kan lesa og skrive solitreo gått markant ner sidan begynnelsen av 1900-talet.   Les meir … Franz Kafka (3. juli 1883 – 3. juni 1924) var ein tyskspråklig asjkenazisk forfattar. Det mest kjente verket hans er romanen Der Prozeß (‘Prosessen’). Romanen skildrar ein person som er utsett for oklåre skuldingar frå eit ogjenomtrengelig rettssystem. Av dét kjem nemninga Kafka-prosess.   Les meir … Olav Jakobsen Høyem (1830–1899), mest kjent som O.J. Høyem, var ein lærar, telegrafist, seddeltrykkingsinspektør og lingvist frå Byneset ved Trondheim i Sør-Trøndelag. Far hans var Jakob Høyem og mor hans var Karen Olsdatter Prestegaard Høyem. Som lingvist kjempa han, som den yngre bror sin, Ivar J. Høyem òg, for ein nynorsk skriftnormal som låg nærmare trøndsk enn Ivar Aasen sin skriftnormal gjorde.   Les meir … Aasmund Olavsson Vinje (f. 6. april 1818, d. 30. juli 1870) var ein norsk forfattar og bladmann. Kjente dikt av honom Aa.O. Vinje er «Våren», «Ved Rundarne», «Den dag kjem aldri» og «Blåmann». Han var født i Telemark fylke og vaks opp på husmannsplassen «Plassen» eller «Plassevja», i Vinjestoga. Plassen låg under garden Uppistog Vinje. Familien var fattig, men glad i litteratur, og Vinje fikk tidleg smaken på å lesa. Aasmund gikk på Heltbergs studentfabrikk og utdana seg seinare til jurist. Han var politisk aktiv og miste stillinga si som statstilsett jurist da han kritiserte utanrikspolitikken til staten.   Les meir … Oscar Ivar Levertin (1862–1906) var ein svensk forfattar, kulturskribent og litteraturhistorikar. Levertin var ein dominerande stemme i den svenske kulturdebatten frå 1897, da han begynte å skrive i Svenska Dagbladet. Frå 1899 var han òg den første innehavaren av det nyoppretta professoratet i litteraturhistorie ved Stockholms universitet (davarande Stockholms högskola) og publiserte flittig og innflytelsesrikt i denna rollen òg; framför alt studiar i svensk 1700-talslitteratur.   Les meir … Marie Takvam (fødd 6. desember 1926, d. 28. januar 2008) var ein forfattar frå Hjørundfjord i Ørsta kommune på Sunnmør. Ho flytta til Oslo for å studere psykologi og vart buande der i mange år. Takvam debuterte 25 år gammel med Dåp under sju stjerner. Ho vart kjent ikkje berre for dikta sine, men òg for kor vakker ho var og for det til tider harde livet ho levde.   Les meir … Ella Holm Bull, f. Joma (f. 12. oktober 1929, d. 21. september 2006), var ein sørsamisk lærar og forfattar som var kjent för arbeidet sitt med sørsamisk rettskriving, lærebøker og barnebøker. Ho vart fødd den 12. oktober 1929 i Snåsa kommune. Ho arbeidde mange år ved sameskulen i Snåsa. I lag med Knut Bergsland utarbeidde ho Bergsland-Bull-rettskrivinga, som har vore standardortografien för sørsamisk språk sidan ho vart etablert i 1974.   Les meir …

Populære sidor Nynorsk nettkatalog - Data og programvare (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Musikk og dans (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Litteratur (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Kunst og handverk (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Landbruk og fiske (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Humor (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Daglegvaror (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Oppslagsverk (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Kledor (vist g.) Jiddisch (vist g.) Humpty Dumpty (vist g.) Portugisisk (vist g.) The cat and the fiddle (vist g.) Baa, baa, black sheep (vist g.) Geir Winje: Synagogen (vist g.) Jiddisch musikk (vist g.) Jehudá halleví (vist g.) Doreen Fine: What do we know about Judaism (vist g.) Blåmann Barnebokklubb (vist g.) Clap handies (vist g.) Pissí, Pissí, katta (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Religion og livssyn (vist g.) Matias Skard (vist g.) Per Sivle: «Den fyrste song eg høyra fekk» (vist g.) Nordafjelske mål (vist g.) Nynorsk nettkatalog - Bøker, blad og forlag (vist g.) I saw a ship a-sailing (vist g.) Kattå mi va grå (vist g.) Olav Aukrust (vist g.) Annok Sarri Nordrå (vist g.) Nynorsk nettkatalog (vist g.) Ladino (vist g.) Solitreo (vist g.) Folke-eventyr frå Nordmør - Katta og musa (vist g.) Margarida Ponte Ferreira (vist g.) Hans Hyldbakk (vist g.) Leif Halse (vist g.) Olav Jakobsen Høyem (vist g.) Kappóres (vist g.) Alphonse Allais (vist g.) Marie Takvam (vist g.) Edvard Hoem (vist g.) Nynorske leksikon (vist g.) Johan Turi (vist g.) Ove Borøchstein (1949–2013) (vist g.) Heimskringla (vist g.) Kristofer Uppdal (vist g.) Halldis Moren Vesaas (vist g.) Franz Kafka (vist g.) Christopher Hansteen (vist g.) Abigail Rebecca Samuda (vist g.) Ingeborg Åsen Vatten (vist g.) Olav Duun (vist g.) Aslaug Vaa (vist g.) Ella Holm Bull (vist g.) Norsk Allkunnebok (vist g.) Inga Borg (vist g.) Kastiljansk (vist g.) Håkon Evjenth (vist g.) Channeke, oi channeke (vist g.) Aasmund Olavsson Vinje (vist g.) Jørgen Moe (vist g.) Kristofer Janson (vist g.) Loveleen Rihel Brenna (vist g.) Elias Canetti (vist g.) Tseine ureine (vist g.) Folke-eventyr frå Nordmør - Tosken (vist g.) Karl Emil Franzos (vist g.) Grace Aguilar (vist g.) Oscar Levertin (vist g.) Bendigamos al altíssimo (vist g.) Folke-eventyr frå Nordmør - Storuksen som skulle på setra og gjera seg feit (vist g.) Magnhild Havdal Almhjell: «Spelemannen Erik Almhjell 65 år» (1946) (vist g.) Edvard Langset (vist g.) Olav H. Hauge (vist g.)