Fag:Språk og litteratur
Frå Alnakka.net
kunst/handverk • matematikk/naturfag • musikk/dans • praktiske fag • samfunnsfag • religion/livssyn • språk/litteratur
engelsk • hebraisk • norsk • spansk • tysk
Ladino er namnet på ei språkform som er bruka i ordrette omsettingar av religiøse tekster frå hebraisk og arameisk til kastiljansk (spansk) eller djudeospanjol (jødespansk). Karakteristisk for ladino er at kvart ord blir omsett direkte, og at setningsstrukturen dermed fölgjer den hebraiske eller arameiske originalen. Dessutan blir det ofte bruka lånord, eller endatil heile lånte frasar, frå hebraisk og arameisk i teksten. Verbet for sjølve omsettingsprosessen på både kastiljansk (spansk) og djudeospanjol er ladinar. Les meir … Abigail Rebecca Samuda (f. 24. april 1810, d. 2. april 1907 i Heathcroft i London), oftast omtala som A.R. Samuda, Abigail Samuda eller berre Miss Samuda, vart fødd som eldste barnet ått Simha (Joy) de Hananel Lopes Pereira alias Aguilar og Ost- og Vestindia-handlaren Abraham de Samuda. Abigail var ein ivrig kunstmålar. Ho tala fire språk flytande og etterlet seg kring 30 manuskript med omsettingar til engelsk, inkludert dei fleste verka av Heinrich Zschokke, som ho sette særleg høgt. Ho skreiv fleire dikt som vart tonsett av Emanuel Aguilar og andre. Ho dødde den 2. april 1907 i Heathcroft i London, i huset til sin gode ven og svigerson Jose de Sola Pinto, far ått litteraturvitaren Vivian de Sola Pinto. Les meir …
Franz Kafka (3. juli 1883 – 3. juni 1924) var ein tyskspråklig asjkenazisk forfattar. Det mest kjente verket hans er romanen Der Prozeß (‘Prosessen’). Romanen skildrar ein person som er utsett for oklåre skuldingar frå eit ogjenomtrengelig rettssystem. Av dét kjem nemninga Kafka-prosess. Les meir … Ole Julius Johannesen Raaby (21. november 1876 – 13. september 1939), meir kjent under namnet Olav Duun, var ein forfattar frå Namdalen som er særleg kjent for seksbandsverket Juvikfolke, trilogien Ragnhild og boka Menneske og maktene. Språkforma hans var nynorsk med hovudtrekk frå midlandsnormalen og sterke innslag av namdaling. Ole Julius Johannesen Raaby vart fødd den 21. november 1876 på garden Stein på Jøa i Fosnes kommune i Namdalen. Han tok namnet Olav Duun da han reiste på lærarskulen på Levanger. Les meir … Kristofer Oliver Uppdal (1878–1961) var ein forfattar og målmann frå Innherred. Uppdal skreiv på landsmål med varierande grad av innslag frå inntrønder. Det mest kjente verket hans er Dansen gjenom skuggeheimen, der han skildrar rallarlivet og framveksten av den norske arbeidarrørsla. I dag blir den eldfulle og krevande lyrikken hans rekna blant dei fremste eksempla på modernismen i skandinavisk diktekunst kring første verdskrigen. Les meir …
Alphonse Allais (f. 20. oktober 1854; d. 28. oktober 1905) var ein fransk journalist, forfattar og komikar. Han er blant anna kjent for arbeidet sitt med konseptuell kunst, og blant verka hans kan nemnast de monokrome «Récolte de la tomate sur le bord de la mer Rouge par des cardinaux apoplectiques» (‘Apoplektiske kardinalar plukkar tomatar ved Raudehavsstranda’) og «Première communion de jeunes Filles chlorotiques par un Temps de Neige» (1883; ‘Første nattverd for anemiske ungjentor i snyvêr’). Les meir …
Jørgen Moe (f. 22. april 1813 i Hole på Ringerike; d. 27. mars 1882) var ein norsk biskop og eventyrsamlar. Han er mest kjent för Asbjørnsen og Moe sine Norske folkeeventyr. Han er mest kjent som den eine halvdelen av Asbjørnsen og Moe, namneparet som er vorte eit synonym för bokverket Norske folkeeventyr. Det var i ungdommen Moe vart kjent med Peter Christen Asbjørnsen, og de to reiste kring og skreiv ner folkeeventyr folk förtelte ått dem. Les meir … Henrik Arnold Wergeland (17. juni 1808–12. juli 1845) var ein norsk diktar. Wergeland bidrog til å utvikle mykje av den norske nasjonalkjensla og blir gjerne òg rekna som ein av de største norske lyrikarane gjenom tidene. Han er først og fremst kjent som ein romantisk diktar. Wergeland var son av politikaren og teologen Nicolai Wergeland og kona Alethe Dorothea Wergeland, fødd Thaulow. Namnet Henrik fikk han etter morfaren Henrik Arnold Thaulow som var byskrivar i Kristiansand. Familien flytta frå Kristiansand til Eidsvoll da Henrik var 9 år gammel. Les meir … Jan-Magnus Bruheim (f. 15. februar 1914 i Skjåk; d. 10. august 1988) var ein forfattar og diktar. Etter endt skulegang arbeidde han på gard nån år føre han begynte som lærar i Vågå i 1957. Skulesentraliseringa på 1960-talet førte til at han slutta i skuleverket, men han fortsette med å drive opplysningsarbeid i fleire år og besøkte grunnskular og folkehøgskular over heile landet med kåseri og opplesing. Bruheim skreiv lyrikk, barnebøker og ein roman. Han utvikla seg frå å vara ein konvensjonell sentrallyrikar til ein utprega etisk-religiøs diktar. Les meir … Margarida Ponte Ferreira (f. 1946) er ein portugisisk-norsk forskar og forfattar. Ho har først og fremst skreve faglitteratur, og da særleg rapportar for Norsk utenrikspolitisk institutt, men ho har òg gjeve ut tre romanar under namnet Margarida Utne. Maria Margarida Morais Da Ponte Ferreira vart fødd i 1946 i Lisboa i Portugal ått foreldra Maria Manuela Morais da Ponte og Manuel Soares Ferreira. Ho vaks opp først på Azorane og seinare i byen Beira i Moçambique. Ho tok eksamen ved Instituto Superior de Ciências Económicas e Financeiras i Lisboa i 1969 og arbeidde i fleire år i den portugisiske administrasjonen. Les meir …
|
|