Fag:Religion og livssyn

estetiske fag • matematikk/naturfag • samfunnsfag • religion/livssyn • språk/litteratur

engelsk • hebraisk • kroppsøving • mat og helse • matematikk • musikk • naturfag • norsk • spansk • tysk

Bahá’ítru Buddhisme Islām Jødedom Sikhisme

Religion og livssyn

Artiklar Kahal Kados Bet Israel i Zweite Marktstraße 6 (seinare Marcusstraße) i Hamborg vart bygd av den jødiske arkitekten Abraham (Albert) Rosengarten (1810–1893) etter at den gamle esnogaen i Alter Wall brann ned i 1842. Esnogaen i Zweite Marktstraße vart innvigd i 1855 og var i bruk fram til 1934, da han vart selt til det asjkenaziske Deutsch-Israelitischen Gemeinde. Utvendig hadde esnogaen treetasjes trapptrinnsmøne i ei slags 1800-talsutgåve av austersjøgotikk. Interiøret var nyromansk med sterke nymauriske innslag. Den portugisarjødiske menigheita flytta inn i esnogaen i Innocentiastraße i 1935.   Les meir … Jødedommen er den religiøse kulturen ått det jødiske folket. Han er ein av dei først dokumenterte monoteistiske religionane og ein av dei eldste religiøse tradisjonane som enno blir praktisert utan avbrott. Trusprinsippa og historia ått jødedommen danar ein hovuddel av grunnstammen i dei andre abrahamittiske religionane, inkludert kristendommen og islam (med dei to utleidde religionane bahá’ítru og sikhisme). Den hebraiske Bibelen, Tenákh (Torá, Nebiím, Ketubím), er såleis òg helig skrift for dei kristne, som kallar han Det gamle testamentet. Jødedommen let seg ikkje enkelt definere inn i konvensjonelle vestlege kategoriar som religion, etnisitet eller kultur — delvis på grunn av si godt over 3000 år gamle, samenhengande historie.   Les meir … Abraham de Casseres, òg skreve Abraham de Cáceres, var ein portugisarjødisk musikar som levde i Nederland tidleg på 1700-talet. Første gong vi hører om honom er i 1718. Frå 1720 til 1740 var han komponist for den portugisarjødiske menigheita i Amsterdam. Han sette blant anna musikk til fleire av dikta ått Moses Hayyim Luzzatto. Av verk etter honom kjenner vi blant anna kantaten Hesqui hesqui, som han komponerte i 1725 til ein tekst av Ishac Aboab da Fonseca for simḥàt Torá.   Les meir … Esnogaen i det som no er 5 Creechurch Lane i London vart innreidd i 1657 og var den første offisielle synagogen i England sidan utvisninga av jødane frå England i 1290. Denne esnogaen var i bruk fram til Bevis Marks-esnogaen vart innvigd i 1701.   Les meir … Aryeh Kaplan (1934–1983) var ein amerikansk ortodoks rabbinar og forfattar av opprinnelig osmansk-sefardisk bakgrunn som var kjent for den inngåande kunnskapen sin om både fysikk og kabbalá. Han var kjent som ein original tenkjar og produktiv forfattar — frå studiar kring Torá, Talmúd og mystikk til introduksjonspamflettar om jødisk tru og filosofi retta mot ikkje-religiøse og nylig-religiøse jødar. Verka hans blir rekna som ein vesentlig faktor i framveksten av bangal tesjubá-bevegelsen. Innaför sefardisk jødedom blir han særlig hugsa for omsettinga til engelsk av Mengám longéz.   Les meir … Zholkve (jid. זשאָלקווע), polsk Żółkiew, ukrainsk Жовква [Žovkva], er ein by som ligg kring 30 km nordom L’viv (Lwów, Lemberg). Före andre verdskrigen låg byen i Polen, men i dag ligg han i L’vivs’ka oblast’ i Ukraina.   Les meir … Ein moské (arab. مسجد masġid) er eit muslimsk sakralbygg for bøn og koranstudium. Sentrale element i ein moské er mihrab (ei nisje i veggen som vender mot Mekka), minbar (ei troppliknande plattform nær mihrab der den religiøse ledaren ledar gudstjenestor og forrettar prekor), dikka (ei opphøgd plattform nærme atterveggen der lekfolk ledar gudstjenestor frå) og kursi (ein lesepult nærme dikka der al-Qur’ān (Koranen) blir lesen frå).   Les meir … Ādi Granth, oftast omtala som Sri Gurū Granth Sāhib dji, er den helige boka i sikhismen. Boka vart samla i 1604 av gurū Ardjan, den femte sikh-gurūen. Sidan 1708, da boka vart den ellevte gurūen deras, har sikhar sétt på ho som den levande kroppsleggjeringa av dei tidlegare gurūane. Namnet «Gurū Granth Sāhib» innheld tre ord som har spesielle tydingar her. «Gurū», som i opphav er eit sanskrit-ord, tyder ‘lærar’, særleg religiøs lærar. Sikhane og hinduane meiner at gu tyder ‘mørk’ og rū tyder ‘ljøs’. Ordet viser derfor at boka leier menneska frå eit liv av mørk fåkunne til Guds ljøs. «Granth» på hindi og sanskrit tyder berre ‘bok’, men sikhane tolkar det som ‘den helige boka av gurduārāene’. «Sāhib» tyder ‘venn’, ‘eigar’ eller ‘herre’ og viser her at boka er leiaren som sikhar må følgje.   Les meir … Det jødiske samfunnet i Kristiansund har sine røter først og fremst i innvandrarar frå Baltikum og Polen først på 1900-talet. Samfunnet, som først og fremst inkluderte medlemmar av familiane Borøchstein, Fischer, Koritzinsky og Hirsch, utgjorde med sine få titals medlemmar den fjerde største jødiske busettinga i Norge före andre verdskrigen. Det litle men aktive jødiske samfunnet i Kristiansund hadde eiga kvinneförening, synagogelokale (i Arbeidersamfunnet) og eigen rabbinar (el. ḥazzán?) (Joel Jacob Hirsch).   Les meir … Abrahám ben Sjemuél Abulafia (f. 1240; d. etter 1291, truleg på Malta) var ein av de første kabbalistane. Han vart fødd i Spania og studerte skriftene ått Mosjé ben Maimón og Hillél. I tjueårsalderen la han ut på eit liv i vandring. Den første profetiske boka si, Sefer hajjasjár (‘Den rettvises bok’) skreiv han i Patras i det novarande Hellas i 1279. Abrahám Abulafia drømte om å viske ut förskjelane mellom jødedommen, kristendommen og islām. Året etter følgte han ei indre stemme og la ut på reise til Roma for å omvende pave Nicholaus III.   Les meir … Den siste Synagogen i Leiwen i Rheinland-Pfaltz i Tyskland vart innvigd i 1913 og var i drift til han vart øydelagt under Krystallnatta i november 1938. Bygninga vart bruka som barnehaga frå 1938 til 1940 og som krigsfangeleir frå da av og fram til 1945. Bygninga vart selt til Firma Carl Reh (seinare Weinkellerei Reh Kendermann) i 1945, og dei reiv ho året etter.   Les meir … Herman Fischer (f. 1. januar 1893 i Litauen; d. 2. januar 1943 i Auschwitz) var ein förretningsmann og cellist i Kristiansund. Han dreiv förretninga Beklædningsmagasinet Fix og var cellist i Kristiansund Symfoniorkester og ledar av orkesteret.   Les meir … Lavleen Kaur (f. 1976) er ein samfunnsvitar og scenekunstnar frå Oslo. Ho vaks opp i det norske sikh-miljøet som dotter ått eit ektepar som kom til Norge frå India tidleg i 1970-åra. I tillegg til hovudfaget i kriminologi frå Universitetet i Oslo har ho ein grad i klassisk indisk dans frå London.   Les meir …

Populære sidor Sefer Debarím (vist g.) Sefer Sjemót (vist g.) Sefer Vajjikrá (vist g.) Sefer Bammidbár (vist g.) Sefer Beresjít (vist g.) Arroz con leche (vist g.) Kornbroit (vist g.) Bene Israel (vist g.) Det gamle testamentet (vist g.) Khboz (vist g.) Benjamin Duque (vist g.) Tsimmes (vist g.) Adón hasseliḥót (vist g.) Ketubím (vist g.) Deborá hannebiá (vist g.) Flory Jagoda: «Ocho candelicas» (vist g.) Løype (vist g.) Kohén (vist g.) Nebiím (vist g.) Gefillte fish (vist g.) Massékhet Soferím (vist g.) Musáf (vist g.) Har Sinái (vist g.) Dolmas de col (vist g.) SikhiWiki (vist g.) Kishkes (vist g.) Mirjám hannebiá (vist g.) Emunót vedengót (vist g.) Borsht (vist g.) Goldene jouch (vist g.) Spekesild (vist g.) Jiddisch (vist g.) Valnesfjord kirkje (vist g.) Medrásj (vist g.) Sjeheḥejánu (vist g.) Estér hammalká (vist g.) Massékhet (vist g.) Matse-brei (vist g.) Matføreskrifter for jom tób (vist g.) Sjalíaḥ ṣibbúr (vist g.) Eiriksmess (vist g.) Pittá (vist g.) KJA B’nai Israel (vist g.) Rödelheim (vist g.) Ngarbít (vist g.) Jødearabisk (vist g.) Minḥá (vist g.) Az jasjír Mosjé (vist g.) Misjné Torá (vist g.) Sjoḥét (vist g.) Tikkún ngolám (vist g.) Las estrellas de los cielos (vist g.) Purím katán (vist g.) Haftará (vist g.) Léderer Dezső (vist g.) Indiske jødar (vist g.) La Despedida (vist g.) Jiṣ’ḥák Nissím (vist g.) Jødestjerne (vist g.) Pålsmess (vist g.) Sefardisk hebraisk (vist g.) Synagogen i Østre Elvebakke i Kristiania (vist g.) Kugl (vist g.) Synagogen i Osterhausgaden i Kristiania (vist g.) Geir Winje: Synagogen (vist g.) Tengamím (vist g.) Kazájit (vist g.) Dei høge helgedagane (vist g.) Meldado (vist g.) Asjkenazisk jødedom (vist g.) Synagogen i Calmeyergaten i Kristiania (vist g.) Jiddisch musikk (vist g.) Ḥazzán (vist g.) Rimmón (vist g.) Rosinvin (vist g.) Jehudá halleví (vist g.) Hazeremos una merenda (vist g.) Massékhet Sukká (vist g.) Shaul Wilhelm (vist g.) Ḥajjim Volozhin (vist g.) Esnogas i Hamborg og Slesvig-Holsten (vist g.) Mina de maṣṣá (vist g.) Nengilá (vist g.) Sjangatnéz (vist g.) Ṣedaká (vist g.) Bergen Singh Sabha Gurdwara (vist g.) Adió querida (vist g.) Ngamidá (vist g.) Codrero al horno (vist g.) Meḥiṣṣá (vist g.) Una noche al lunar (vist g.) Sārandā (vist g.) Halakhá (vist g.) Kitnijjót (vist g.) Aron Beer (vist g.) Siddhārtha Gautama (vist g.) Jangakób (vist g.) Challe (vist g.) Lynn Feinberg (vist g.) Bené Menasjé (vist g.)