Skilnad mellom versjonar av «Kippá»

Frå Alnakka.net
(Oppretta sida med «<onlyinclude><includeonly>{{thumb|Tidemand Halvor Medgaren.jpg|Mann frå Hallingdalen med kollhuv{{ä}}, tekn{{ad}} {{utav}} Adolph Tidemand.}}</includeonly> Ei '''kollhuv…»)
(Ingen skilnad)

Versjonen frå 27. mars 2020 kl. 01:06

Ei [[kollhuve|kollhuvMal:Ä]], ein kippá (hebr. כִּפָּה), ein jarm’lke (jid. יאַרמלקע) eller ein kalott (urban skandinavisk kultur), er ei lita, rund huvMal:Ä (luMal:Ä) som dekkjMal:Er toppen Mal:Utav haudet. Mal:DEi her huvMal:One Mal:Er oftast tillagMal:Ade Mal:Utav fire eller fleire kilMal:Ar Mal:Utav ty som Mal:Er ihopsaumMal:Ade etter Mal:Dei Mal:Tvo langsidMal:One.

Kippá i jødedommen

Kippáen blir bruka Mal:Utav mange [[jødMal:Ar]] i Mal:Förbindelse med rituelle handlingMal:Ar} som måltid og bøn. I Mal:Dei fleste tradisjonelle [[synagoge|synagogMal:Ar]] Mal:Er det minhág (religiøs skikk) at alle menn dekkjMal:Er haudet med ein kippá eller med andre haudplagg. I mange masorti, rekonstruksjonistiske og progressive synagogMal:Ar dekkjMal:Er òg mange kvinnMal:Or haudet med ein kippá.

Ettersom dekking Mal:Utav haudet under bøn ikkje Mal:Er nemnt som ei plikt för vanlige israelittar i Toráen, Mal:Er det heller ikkje ein miṣvá. Dermed finst det ikkje nån spesiell berakhá (velsigning) som blir sagt når ein tek på seg eit haudplagg. Sjulḥán ngarúkh omtalMal:Ar likevel dekking Mal:Utav haudet som ei plikt — og dermed som halakhá — under bøn, og ein viktig skikk på andre tidMal:Er. Særlig blant asjkenaziske ortodokse jødMal:Ar Mal:Er det vanlig å gå med kippá til daglig.

Andre namn som blir brukMal:Ade för kippá Mal:Er jiddisch יאַרמלקע jàrmelke eller jàrmulke; dét namnet Mal:Er meir eller mindre utelukkMal:Ande brukMal:At Mal:Utav [[asjkenazím|asjkenaziske jødMal:Ar]].

Kalotten i den katolske kirkja

Mann frå Hallingdalen med kollhuve, tekna tå Adolph Tidemand.

KollhuvMal:Å i Skandinavia

KollhuvMal:Å, òg kall

  1. REDIRECT mal:at kollhue, kolluve og kollue, var ein viktig del Mal:Utav folkedrakten för menn i store delMal:Er Mal:Utav Norge langt innpå 1800-talet, og i dag finn Mal:Vi att kollhuvMal:Å som bunadsplagg fleire plassMal:Ar: Finnskogen, Buskerud (Valdres, Sigdal, Eggedal, Krødsherad, Hallingdalen), Telemark (Tinn, Vest-Telemark), Hordaland (Kvinnherad (tidligare), Voss) og Sogn.
Samisk mann og kvinne med hattMal:Ar som trulig Mal:Er vidareutviklMal:Ade frå kollhuvMal:Å. (Utsnitt Mal:Utav litografi Mal:Utav Chr. Tønsberg.)

I det [[samMal:Ar|samiske]] kulturområdet vart kollhuvMal:Å tidlig gjort høgMal:Are, og Mal:Dei kunne òg bli brukMal:Ade Mal:Utav både menn og kvinnMal:Or. I dag finst høge variantMal:Ar Mal:Utav kollhuvMal:One først og fremst i Mal:Dei [[sørsamMal:Ar|sørsamiske]] og [[lulesamMal:Ar|lulesamiske]] områdMal:Æ, og dessutan i Mal:Dei rekonstruerte samiske draktMal:Ene frå kysten Mal:Utav Troms og Vest-Finnmark. Etterkvart har somme variantMal:Ar Mal:Utav Mal:Dei her huvMal:One fått duskMal:Ar og — særlig kring det nordligaste Sverige og Ofoten — skygge.