Jan-Magnus Bruheim

Jan-Magnus Bruheim (f. 15. februar 1914 i Skjåk; d. 10. august 1988) var ein forfattar og diktar. Etter endt skulegang arbeidde han på gard nån år føre han begynte som lærar i Vågå i 1957. Frå 1958 til 1961 var han lærar på Øygardskulen i Skjåk.

Skulesentraliseringa på 1960-talet førte til at han slutta i skuleverket, men han fortsette med å drive opplysningsarbeid i fleire år og besøkte grunnskular og folkehøgskular over heile landet med kåseri og opplesing.

Bruheim skreiv lyrikk, barnebøker og ein roman. Han utvikla seg frå å vara ein konvensjonell sentrallyrikar til ein utprega etisk-religiøs diktar.

Jan-Magnus Bruheim reiste mykje i Europa og besøkte både USA og Sovjetunionen som medlem av ein norsk freds- og kulturdelegasjon. I 1978 flytta han til lærarbustaden i skulehuset i Botnane i Bremanger. Han skreiv fleire dikt og barnebøker med motiv frå kysten, inkludert barneboka Den kvite hjorten og diktsamlinga Flo og Fjøre. Han sa at dei sju åra i Botnane var dei mest produktive åra i diktarlivet sitt. Bruheim kom tilbake til Skjåk for godt i 1985. Han dødde ved heimen sin, Vyuli, i 1988.

Han mottok fleire prisar for forfattarskapen sin; bl.a. fikk han Kirkje- og undervisningsdepartementets premiering for 8 av bøkerne sine, både for samlingar med barnedikt og for bildebøker; han fikk Doblougprisen i 1963 og Nynorsk barnelitteraturpris frå Noregs Mållag i 1972. Jan-Magnus Bruheim var onkel til forfattaren Magnhild Bruheim.

Bibliografi (ofullstendig)

Dikt Stengt dør (1941) Nordmed Bångråttjønn (1942) Yta og djupe (1945) På skål-vekti (1947) Spegelen (1950) Ord gjennom larm (1954) Bilete med bakgrunn (1957) Vide er vegane (1960) Strålar over stup (1963) Menneskehagen (1965) Dikt 1941-1966 (1966) Innover viddene (1968) Ved kjelda (1972) Aldri eldest i tidi (1974) Lyrespelaren (1977) Du i meg (1979) Leikande menneske (1982) Flo og fjøre (1984) Årringar (1987) Spegelbrot Aforismer og kortdikt (posthum, 1990)

Barnebøker Skrythøna og andre barnerim (1956) Hornsmeden og andre barnerim (1958) Røyskatten og andre barnerim (1961) Dei kallar meg Jo (1962) Reinsbukken Kauto frå Kautokeino (1963) Grashoppa og andre barnerim (1966) Romferda og andre barnerim (1970) På langferd med Mjo monsemann (1970) Doggmorgon (1977) Norske barnepreiker (1980) Den kvite hjorten (1980) Morgonglede (1986)

Hørespel Myrke strålor (produsert 1949, reprise 1953) Hus under hengefjonn (produsert 1950) Andre bøker Broren (1970) Ljosringen (1971) Møte i myrkret (1973) I kveldseto (1974) Brevet til kjærleiken (1976) Gapet (1978) Tankefuglar i tunet (1980)

Prisar

• Sunnmørsprisen 1954
• Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris for barne- og ungdomslitteratur 1956, for Skrythøna og andre barnerim (2. premie)
• Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris for barne- og ungdomslitteratur 1958, for Hornsmeden og andre barnerim (2. premie)
• Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris for barne- og ungdomslitteratur 1961, for Røyskatten og andre barnerim (1. premie)
• Sokneprest Alfred Andersson-Ryssts fond 1961
• Kultur- og kirkedepartementets billedbokprispris for barne- og ungdomslitteratur 1963, for Reinsbukken Kauto fra Kautokeino (sammen med Reidar Johan Berle og Isak Østmo)
• Doblougprisen 1963
• Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris for barne- og ungdomslitteratur 1966, for Grashoppa og andre barnerim (2. premie)
• Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris for barne- og ungdomslitteratur 1969, for Romferda og andre barnerim (1. premie)
• Nynorsk barnelitteraturpris 1969
• Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris for barne- og ungdomslitteratur 1972, for Syskenringen og andre barnerim (1. premie)
• Nynorsk barnelitteraturpris 1969 (sammen med Albert Olafsson)
• Kultur- og kirkedepartementets billedbokprispris for barne- og ungdomslitteratur 1973, for Då dyra samlast til dyreting (sammen med Eva Storsveen)

Pekarar

• Digitaliserte bøker av Bruheim hos Nasjonalbiblioteket.