|
Siste artikkel
Kugl eller kigl ( jid. קוּגל), òg skreve kugel, er ein asjkenazisk pudding. Dei to mest kjente typane kugl er buljbekugl, eller potetpudding, og lokshnkugl, eller eggnudel-pudding. Kugl blir særleg servert på shabbes ( sjabbát) og jontev ( jom tob). Ein variant for peisech ( pesaḥ) er matsekugl. Les meir …
Fleire artiklar
Saupsuppe eller kjernemjølkssuppe er ei skandinavisk suppe med saup (kjernemjølk) som basis. Ein lagar jamning i gryta av mjøl og mjølk. Set det over varmen, og vispar godt til det kokar opp. Les meir … Blåbær ( Vaccinium myrtillus) er ein dvergbusk som tilhører lyngfamilien. Blåbærlyng blir 10–50 cm høgt. Det har grøne, kantote greiner som blir brunaktige og vedote etterkvart, med tynne, elliptiske, takkote, lysegrøne blad som blir felt om hausten. Om våren får lynget grønkvite til raudlege, krukkeforma blomstrar. Desse blomstrane utviklar seg vidare til saftige bær som varierer i farge frå mörkeblåe til svarte bær på den eine sida til kvitaktig blåe bær på den andre. Blåbæra er tradisjonelt ettertrakta til safting og sylting, og ho var ei viktig råvare i matauken i Skandinavia i tidlegare tider. Næringsverdien var lenge rekna som moderat, men nyare forsking har vist at bæra er svært rik på antioksidantar. Les meir … Eit stabbur (stav-bur), òg kalla bur, stolpehus og stolpebu, er ei lita bygning som står på stavar av tre eller stabbar av stein i staden for å stå over ein kjellar, på grunnmur eller rett på bakkan. Visse typar toetasjes stabbur blir kalla stabbursloft eller loft mange stader. Primærfunksjonen til eit stabbur er å vara lagerplass for mat (oftast korn- og kjøttmat, men òg frukt nokre plassar), kledor og andre ting ein ikkje vil at mus, rottor og andre dyr skal nå i. Somme plassar brukar ein òg stabbura til overnattingsrom. Stabbur er svært vanlege i nordskandinavisk, samisk, austersjøfinsk og nordvest- russisk kultur, men finst òg blant anna i Valais i Sveits ( raccard), i Asturias og Galicia i det nordvestlige Spania ( hórreo, panera), i det nordlige Portugal ( espigueiro) og blant indianarar i Alaska. Les meir …
Bjørkasirup ( nyn./ bm. bjørkesirup, sv. björksirap, da. birkesirup) er sirup som er framstilt ved forsiktig innkoking (gjerne kombinert med omvendt osmose) av sevje frå bjørk. Bjørkasirup blir først og fremst framstilt i Alaska, der den årlege kommersielle produksjonen ligg på kring 3 800 liter. Mindre mengder bjørkasirup blir framstilt i Canada, Russland og Skandinavia. På grunn av det relativt låge sukkerinnhaldet i bjørkasevja og den kompliserte framstillingsprosessen er bjørkasirupen gjerne opp til fem gonger så dyr som det liknande produktet lønesirup. Les meir …
Sømn ( norr., Mal:Gsv, sv. sömn, nyn./ bm./ da. søvn) er den livsviktige, naturlige tilstanden av kroppslig kvile som alle pattedyr og fuglar, så vel som mange andre dyr, erfarer regelmessig og normalt minst ein gong i døgnet. Sømnen er nødvendig for rehabilitering av kropp og sinn, utan at mekanismane heilt er forstått enno. Fysiologiske endringar, samenlikna med den vakne tilstanden, er blant anna redusert puls, stoffskifte og kroppstemperatur, lukka augor, utvida blodåror og avslappa skjelettmuskulatur. Les meir …
|
