Tseine ureine

Tittelblad frå utgåvMal:Ä trykt i Jozefów i 1865.

Foto:Olve Utne

Tseine ureine (jid.) eller Tseino ureeino (Mal:Asjk.he.) (av hebr. צאנה וראינה), nån gongMal:Er kall

1. REDIRECT mal:at Kvinnebibelen, er eit jiddischspråklig bokverk frå 1616 som er inndelt etter Mal:Dei parasjijjót (vekkoavsnitta) av Torá og Haftará som blir bruka i rabbinsk-jødiske gudstjenestMal:Or. BokMal:Jæ sett ihop bibeltekstMal:Ar med ymse lærdom frå Den muntlige Toráen, inkludert talmudisk aggadá og medrásj. Tseine ureine vart Mal:Skrevit Mal:Utav rebbí Jangakób ben Jiṣ’ḥák Asjkenazí (1550–1625) frå Janowa ved Lublin i Polen).

Namnet er utledMal:At frå eit vers i Sjir hasjirím (Høgsongen) som begynnMal:Er med Tseino ureeino b’nois Tsijjoin (Mal:Sef.he.: Ṣéna ur’éna, benót Ṣijjón, det vil seie ‘Gå ut og sjå, di døtrMal:Er Mal:Utav Ṣijjón’). Dét viser tydelig at bokMal:Jæ var Mal:Skrevæ for kvinnMal:Or, som på den tidMal:Æ og staden generelt kunne mykje mindre Mal:Utav det liturgiske språket hebraisk. Tittelbladet Mal:Utav Basel-utgåva frå 1622 visMal:Er til at kjeldMal:One inkluderMal:Er Rasjí (1040–1105) og [[eksegese|eksegesMal:One]] Mal:Utav 1200-talsforfattaren Bahya ben Asher ben Halawa, så vel som talmudiske kjeldMal:Or.

Sol Liptzin skildrMal:Ar Tseine ureine som “ei fascinerande, didaktisk bok som greidde å vinne aksept frå Mal:Dei strenge moralske ledMal:Arane Mal:Utav austeuropeisk jødedom, og samtidig å Mal:Vara med kvinnMal:One som yndlingsteksten Mal:Deras både som litteratur og som andaktsbok frå barndom til alderdom.

Utdrag frå Parasjàt Aḥaré. Språket er utpregMal:At polsk jiddisch, noko vi blant annMal:At ser ved at fonemet /i/ ofte er attMal:Gjevit med וּ. Dét visMal:Er at [u] og [i] har Mal:Fallit ihop i [i].

Sidan målgruppa för verket er kvinnMal:Or, legg bokMal:Jæ særlig vekt på Mal:Dei bibelske matriarkMal:Ane, Mal:Dei ymse kjærligheitshistoriMal:One som finst i Tenákh og bergingMal:Jæ Mal:Utav Mosjé rabbénu (Moses) Mal:Utav Parngó (Farao) si dotter. Sjølv om det finst rikelig livlige skildringMal:Ar Mal:Utav Gan Ngeden (paradis) og gehinnám (helvete) der, så er hovudbodskapen at den rette vegen er å tjene Gud frivillig og heilhjartMal:At heller enn ut frå håp om løn eller frykt för straff. Det blir lagt vekt på godheit og [[almisse|almissMal:Or]] òg.

KjeldMal:Or

• Liptzin, Sol: A History of Yiddish Literature. Midle Village, NY : Jonathan David Publishers, 1972. ISBN 0-8246-0124-6.

This article is based entirely or in part on the article “Tseno Ureno” from the English Wikipedia. It may be copied, distributed and/or modified according to the conditions of the GNU Free Documentation License.